Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürü Harun USLU, Gümrük ve Ticaret Bakanligi’nin basarili projelerden bazilari… 18.09.2013

Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürü Harun USLU, Gümrük ve Ticaret Bakanligi’nin basarili projelerden bazilari… 18.09.2013


Uğurlu Gümrük müşavirliği-

 

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Riskleri Yönetirken Etkin Kontrolleri Bu Projelerle Yapıyor…

Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürü Harun USLU, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın başarılı projelerini siz okurlarımız için değerlendirdi. İşte gümrüklerde riski etkin bir şekilde yöneten projelerden bazıları… 

Tek Pencere
Sistem, kamu kurumlarından izin ve onay alma zorunluluğu bulunan yükümlülerin, bu yükümlülüklerini bir noktadan başvuru yaparak, başvurularının yanıtlarını bir noktadan alarak yerine getirmelerini sağlamaktadır.

 

Tek Pencere Sistemi ile birlikte, halihazırda muayene ve kontrol ile görevli memurlarca manuel olarak yapılan belge kontrolleri, elektronik ortamda Tek Pencere Sistemi ile BİLGE Sisteminin entegrasyonuyla gerçekleştirilmesi öngörülmektedir. Tek Pencere Sistemi, e-belge ve e-başvuru olarak iki bölümden oluşmaktadır. 2012 yılı sonunda e-belge kısmının uygulamaya konulması, 2014 yılında da e-başvuru kısmının tamamlanması öngörülmektedi

 

Tek Pencere Sisteminin Faydaları

- Tek Pencere Sisteminin hayata geçirilmesi ile insan hataları ortadan kaldırılacak, kontrollerin etkinliği artırılacak ve işlem süreleri kısalacaktır.
- Belgede sahteciliğin önüne geçilecektir.
- Başvuru, belge, kontrol ve izinler standart hale getirilerek izlenebilirlik artırılacaktır. Gümrük ve Ticaret Bakanlığının kendi mevzuatını uygulama kabiliyeti güçlendirilecek, diğer kurumların gümrük işlem süreçleri ile ilgili olarak Bakanlığımız görev alanına müdahale edebileceği uygulamaların önüne geçilecektir.
- Firmaların işlem maliyetleri düşürülerek, uluslararası rekabet güçlerinin artırılması sağlanacaktır.
- ‘Kağıtsız beyanname uygulamaları için ortam sağlanacaktır. 

Sistemin kurulmasına ilişkin çalışmalar Bakanlığımızca yürütülmekte olup, bu kapsamda paydaş kurum ve kuruluşlarla çalışmalar müştereken yürütülmektedir.

 

Tek Durak

Tek Durak; gümrüklü sahada faaliyet gösteren tüm kurum ve kuruluşların fiziki olarak tek bir noktada toplanmasını, ticaret erbaplarının muhatapları ile kurum ve kuruluşları gümrüklü saha içerisinde farklı yerlerde değil tek bir noktada buluşmasını sağlayan uygulamadır. Uygulama ile eşyaya ilişkin gümrüklü saha içerisinde yapılan kontrollerin daha hızlı ve etkili yapılması hedeflenmektedir. Özellikle kara kapılarındaki çok aşamalı kayıt ve kontrol sürecinin pasaport kontrolü ve vergi ve benzeri mali yükümlülüklerin ödenmesi dahil- tek aşamaya indirilerek kara sınır kapılarındaki yoğunluğun azaltılması ve sınır geçişlerinin hızlandırılması amaçlanmaktadır.

 

Halihazırda projenin yürütülmesi çalışmaları kapsamında, Bakanlığımız idari kayıtlarının tekleştirilmesi, UBAK kontrollerinin iç gümrüklere alınması, kantar bilgilerinin elektronik ortama alınması, TIR-EPD uygulamalarının yaygınlaştırılması, GÜMKART’ın kullanımının mesai dışı sürede de kullanılması ve gümrüklü sahada faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlarca kullanılan sistemlerin Bakanlığımız elektronik sistemleri ile entegrasyonu çalışmaları yürütülmektedir.

Ortak Kullanım

Ortak kullanımdan kasıt, kara sınırlarında yapılan gümrük kontrollerinin tek aşamada yapılmasıdır. Öngörülen yapıda, çıkış ülkesi sınır gümrük idaresi tarafından gümrük kontrollerinin yapılmaması, kontrollerin giriş ülkesi sınır gümrük idaresince yapılaraçıkış ülkesi sınır gümrük idaresine gönderilmesi ve çıkış sınır gümrük idaresince yapılacak kontrol sonucuna istinaden ihracat ve transit işleminin sonlandırılması hedeflenmektedir.

Genellikle ihraç eşyasının varış ülkesinde kontrolü ile yetinilmesi esasına dayanmaktadır. 

Bu kapsamda, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Gürcistan Hükümeti arasında Kara Hudut Kapılarının Ortak Kullanımı Anlaşması 12.12.2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Anlaşmaya uygun olarak, sınır kapılarının ortak kullanımı hedeflenmektedir. Projenin 2013 yılı içinde hayata geçirilmesi öngörülmektedir.

 

 

Yetkilendirilmiş Yükümlü 

Yetkilendirilmiş yükümlü, gümrük yükümlülüklerini yerine getiren, düzenli kayıt tutan, mali yeterlilik, emniyet ve güvenlik standartlarına sahip bulunan, kendi oto kontrolünü yapabilen güvenilir firmalara gümrük işlemlerinde birtakım kolaylık ve imtiyazlar tanıyan uluslararası bir statüdür. Bu statü, başta AB üyesi ülkeler ve ABD olmak üzere dünyada 46 ülkede uluslararası arz zincirinin güvenliğinin sağlanmasını teminen tanınmaktadır. Karşılıklı tanıma anlaşmalarının imzalanması suretiyle bir ülkede güvenilir kabul edilen ticaret erbabı diğer ülkede de güvenilir kabul edilmekte ve o ülkede de gümrük uygulamalarında kolaylıklardan faydalanabilmektedir. 

Yetkilendirilmiş Yükümlü Uygulamasının Faydaları 

- Gümrük idaresiyle ticaret erbabı arasında işbirliği artışı. 
- Gümrük idaresinin iş yükünün hafifletilmesi, riskli sevkiyatlara daha çok odaklanabilmesi ve kaçakçılık faaliyetleriyle daha etkin mücadele edilebilmesi.
- Gümrüklerdeki eşya hareketlerinin ve araç sevkiyatlarının hızlandırılması.
- Yasal ticaretin kolaylaştırılması ve yasadışı ticaretle mücadelede etkinliğin arttırılması.
- Ülkenin uluslararası rekabet gücünün artması.
- Ülkenin yabancı yatırımlar için daha cazip hale gelmesi.
- Dış ticaretin hızlı ve kolay yapıldığı bir ülke olarak tanınma.

 

- Ulusal ve uluslararası piyasalarda ticaret ortağı olarak daha çok tercih edilme.
- Uluslararası ticaretteki emniyet ve güvenlik açıklarının azaltılması yoluyla güvenli ticaretin teşvik edilmesi. 
- İşlemlerin daha az maliyetli ve daha hızlı gerçekleştirilmesi yoluyla ihracatın desteklenmesi.
- Uluslararası standartlarda daha etkin ve verimli çalışan, daha yüksek rekabet gücüne ve daha iyi iç kontrol süreçlerine sahip firma sayısında artış sağlanması. 
- Tedarik masraflarının azalması ve tedarikçilerle işbirliğinin artması.
- Yurtdışı alıcılarına eşyayı zamanında teslim edebilme.
- Uluslararası pazarlarda tedarikçi olarak daha çok tercih edilme.
- Uluslararası piyasalarda güvenilir olarak tanınma.
- Karşılıklı tanıma anlaşması yapılan ülkelerde yetkilendirilmiş yükümlü olarak kabul edilme ve o ülkede yetkilendirilmiş yükümlüler için sağlanan ayrıcalıklardan mütekabiliyet esasına dayanılarak faydalanabilme. 

Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsüne Bağlı Bazı Kolaylıklar

1) İhracatta Yerinde Gümrükleme:
Mevcut durumda ihracatçı firmaların ihraç etmek istedikleri eşya öncelikle iç gümrük idaresine getirilmekte, buradaki işlemler tamamlandıktan sonra ihracat eşyası ülkeden çıkış yapılacak sınır gümrük idaresine götürülmekte ve ihracat işlemleri tamamlanmaktadır.

 

İhracatta yerinde gümrükleme sayesinde ihracat eşyasının gümrük işlemleri, firmanın kendi tesislerinde yapılarak ihracat eşyası iç gümrüğe getirilmeden doğrudan sınır gümrük idaresine sevk edilebilecektir. Eşya muayenesinin gerekli olduğu sınırlı sayıdaki durumlarda ise gümrük memurunca firmanın tesislerine gidilecektir.

Böylece hem izin sahibi firmalara zaman ve maliyet tasarrufu sağlanacak, hem de gümrüklerimizdeki iş yoğunluğu hafifletilerek araç kuyrukları azaltılacaktır.

2) İzinli Gönderici:
İzinli gönderici uygulaması; eşyanın transitine yönelik gümrük işlemlerini firmanın kendi tesislerinde yapılarak transit eşyasının hareket gümrük müdürlüğüne sunulmaksızın, doğrudan çıkış gümrük idaresine sevk edilmesidir. 

Taşıyıcılara tanınan izinli gönderici uygulamasında, transit edilecek ihracat eşyası iç gümrük idaresine getirilmeden, izin sahibi firmanın tesislerinde mühürlenerek doğrudan sınır gümrük idaresine götürülebilecektir. Eşya muayenesinin gerekli olduğu sınırlı sayıdaki durumlarda ise gümrük memurunca firmanın tesislerine gidilecektir.

Sonuç olarak, ihracatta yerinde gümrükleme ve izinli gönderici uygulamaları ile gümrük idaresince eşya üzerindeki anlık kontrollerden vazgeçilerek beyana ve eşyaya yönelik kontroller, işletmenin tesisinde ve kayıtları üzerinden sonradan yapılacaktır.

 

3) Daha Az Ve Öncelikli Muayene
Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahipleri diğer yükümlülere göre daha az belge kontrolüne ve muayeneye tabi tutulacaktır. Belge kontrolü veya eşya muayenesinin yapılması gerektiğinde ise, söz konusu kontroller öncelikli olarak yapılacaktır. 

Taric 
2008 yılı Ulusal Programı’nın “Gümrük Birliği” başlıklı 29. Faslında, 2658/87 sayılı AB Tüzüğü’ne uyum sağlanabilmesi için “Mevcut BİLGE sisteminin TARIC sistemine uyumunun sağlanması için gerekli düzenlemelerin yapılması”nın 2011 ve sonrasında yapılacağı taahhüt edilmiştir. Diğer taraftan Türkiye ile Avrupa Birliği arasında gümrük birliğini tesis eden 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararında da Türkiye’nin Topluluk üyesi olmayan ülkeler bakımından Ortak Gümrük Tarifesi'ne uyum sağlayacağı, gereken her durumda gümrük tarifesini Ortak Gümrük Tarifesindeki değişiklikleri yansıtacak biçimde uyarlayacağı hüküm altına alınmıştır. Konuyla ilgili olarak biri Almanya Maliye Bakanlığı diğeri ise İtalyan Gümrük İdaresi ile iki adet eşleştirme projesi yapılmış, ayrıca konunun bilgi-işlem altyapısı ile ilgili olarak diğer bir proje de Mayıs/2010'da tamamlanmıştır. 

TARIC kodlaması 10 rakamdan oluşmakta olup, bunun ilk 6 hanesi Dünya Gümrük Örgütü tarafından oluşturulan Armonize Sistem Nomanklatürü kodunu, 7 ve 8 inci rakamlar AB’nin Kombine Nomanklatür kodunu, 9 ve 10 uncu rakamlar ise TARIC kodunu göstermektedir.

 

Ülkemizde uygulanmakta olan İstatistik Pozisyonlarına Bölünmüş Türk Gümrük Tarife Cetveli(TGTC) ise, 12 rakamdan oluşmakta olup bunun ilk 8 hanesi AB ile uyumludur. 

AB'nin TARIC sistemi sadece TGTC'de olduğu gibi eşya tanımlamaya yönelik olmayıp, tanımlanan eşya üzerindeki vergisel ve vergi dışı önlemleri de içermektedir. Dolayısıyla TARIC için "Bakanlığımızca yayımlanan TGTC'nin Ekonomi Bakanlığı tarafından yayımlanan gümrük vergileri ve ticaret politikası önlemlerini de içeren kapsamlı bir versiyonudur" denilebilir. Söz konusu sistem içerisinde KDV ve ÖTV gibi ulusal vergilerin de takip edilmesi öngörülmektedir. TARIC sistemine uyum kapsamında halihazırdaki GTİP’lerin 9 ve 10. Rakamları TARIC’dekilerle birebir olacaktır. Bu kapsamda gümrük birliği kapsamı dışında kalan eşya için AB’den farklı önlemlerimizin uygulanabilmesini teminen AB’nin TARIC koduna ilave ek kodların kullanılması öngörülmektedir

Bu çerçevede, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından AB TARIC kodları ile uyumlu Tarife Cetveli oluşturulmuş, söz konusu cetvel üzerine aşağıdaki önlemler işlenerek hazırlanan Bakanlar Kurulu Kararı Taslağı Bakanlığın internet sitesine konulmuş, ayrıca ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile diğer paydaşlarımızın görüşlerine başvurulmuştur.

 

Entegre Gümrük Tarife Cetveli üzerine işlenen önlemler:
- Mer’i İthalat Rejim Kararı kapsamında uygulanan tercihli ve tercihsiz gümrük vergisi, ilave gümrük vergisi ile ödenecek toplu konut fonu,
- 14/6/1989 tarihli 3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun ve ikincil düzenlemeleri kapsamında uygulanan dampinge karşı vergi ve telafi edici vergiler,
- Mer’i İthalatta Korunma Önlemleri Hakkında Karar çerçevesinde uygulanan ek mali yükümlülükler,
- İthalat Rejim Kararının 4 üncü maddesinde belirtilen diğer ticaret politikası önlemleri, 25/10/1984 tarihli 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu kapsamında ithalde uygulanan katma değer vergisi,
- 6/6/2002 tarihli 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu kapsamında ithalde uygulanan özel tüketim vergisi,
- 9/8/1983 tarihli 2872 sayılı Çevre Kanunu kapsamında ithalde uygulanan çevre katkı payı, 2009/15685 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki “Bazı Mallara Uygulanacak Tütün Fonu Tutarlarının Belirlenmesine Dair Karar” çerçevesinde ithalde alınan tütün fonu, Kanun veya genel düzenleyici idari işlemlerle konulan ithalat yasakları

 

Mevcut Tarife Cetvelinin (TGTC) TARIC ile uyumlu hale getirilmesi Gümrük ve Ticaret Bakanlığı dışındaki diğer kamu kurumlarının uygulamalarını da önemli ölçüde etkileyecektir. Zira Ekonomi Bakanlığı tarafından yayımlanan İthalat ve Ürün Güvenliği ve Denetimi (ÜGD) Tebliğleri kapsamında denetlenecek eşya GTİP bazında belirlenmektedir. Ayrıca, TÜİK, EPDK, TAPDK gibi çok sayıda kurum TGTC’yi kendi uygulamaları içerisinde kullanmaktadırlar. Dolayısıyla uygulamanın sorunsuz bir şekilde gerçekleşebilmesi için, ilgili kurumların tarife cetvelini esas alan düzenleme ve uygulamalarının da revize edilmesi önem arzetmekte olup, konuya ilişkin çalışmalar devam etmektedir.

Konteyner Ve Liman Takip Sistemi 
Konteyner ve Liman Takip Sistemi ile, geçici ithalat rejimi kapsamında ülkemize giriş yapan ve ülkemizden çıkış yapan konteynerlere ilişkin kayıtların tutulması ve takiplerin elektronik ortamda yapılması hedeflenmiştir. Aynı zamanda liman içi operasyonların optimum bir düzeye çekilmesi amaçlanmıştır. 

Çalışmaların önemli bir kısmı tamamlanmış olup, sistemin test süreci devam etmektedir. Sistemin kısa sürede devreye alınması planlanmaktadır.

 

İzinlerin/Kıymet Bildirim Formunun/Sözlü Beyan Formunun Elektronik Ortama Aktarılması 
İzinlerin elektronik ortama aktarılması ihtiyacı, Bakanlığımız tarafından verilen dahilde işleme izni, hariçte işleme izni, nihai kullanım izni gibi müesseselerin, keza, beyanname ekinde aranılan kıymet bildirim formunun ve sözlü beyan formunun kağıt ortamından kurtarılıp elektronik ortama aktarılması hedeflenmektedir. 

Belirtilen belgelerin elektronik ortama aktarılması ile işlemlerin hızlı ve güvenli olması sağlanacaktır. Kağıtsız ortama geçilme süreci hızlanacaktır. 

Yükümlü Kayıt Ve Takip Sistemi
Yükümlü Kayıt ve Takip Sistemi, mevcut Firma Dosya Takip Sisteminin günün ihtiyaçlarına cevap vermede yetersiz kalması üzerine oluşturulan bir programdır. Yükümlü Kayıt ve Takip Sistemi ile ilgili olarak yapılan çalışmalar tamamlanmak üzere olup, ilgili mevzuatına ilişkin düzenleme hazırlık safhasındadır.

 

Kaynak: İGMD DERGİ- http://dergi.igmd.org/41/kapak_devam.html

 

Sosyal medyada paylaşın


Facebookta Paylaş | Tweetle

Copyright © Uğurlu Gümrükleme 2018.

  by: Design ilhanc