21 Nisan 2012 CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28271

TEBLİĞ

Ekonomi Bakanlığından:

İTHALATTA KORUNMA ÖNLEMLERİNE İLİŞKİN TEBLİĞ

(TEBLİĞ NO: 2012/7)

Kapsam

MADDE 1 – (1) Bu Tebliğ, 12/10/2011 tarihli ve 28082 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2011/11) ile başlatılan ve İthalatta Korunma Önlemleri Hakkında Mevzuat çerçevesinde yürütülen soruşturma sonucunda alınan kararı içermektedir.

Soruşturma

MADDE 2 – (1) Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü tarafından yürütülerek tamamlanan soruşturma sonucunda ulaşılan bilgi ve bulguları içeren sonuç raporu EK-1’de yer almaktadır.

Karar

MADDE 3 – (1) İthalatta Korunma Önlemlerini Değerlendirme Kurulu, aşağıdaki tabloda gümrük tarife istatistik pozisyonu belirtilen eşyanın ithalatında, geçici önlemin uygulama süresi dahil olmak üzere iki yıl süreyle CIF kıymet üzerinden ek mali yükümlülük şeklinde korunma önlemi uygulanmasına, ek mali yükümlülüğün uygulamanın birinci ve ikinci dönemleri için tabloda “Ek Mali Yükümlülük” sütunlarında belirtilen tutarlarda tespit edilmesine, tabloda “Muafiyet Sınırı” sütununda belirtilen CIF kıymet ve üstünde birim kıymeti haiz eşyaya ve Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Korunma Önlemleri Anlaşması’nın 9.1 maddesi gereğince gelişmekte olan ülkelere muafiyet tanınmasına ve önlemin istihsali hususunda Bakanlar Kuruluna öneride bulunulmasına karar vermiştir.

Yürürlük

MADDE 4 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 5 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Ekonomi Bakanı yürütür.

EK-1

BELİRLİ ELEKTRİKLİ ALETLER İTHALATINDA YÜRÜTÜLEN UZATMA
SORUŞTURMASINA İLİŞKİN ÖZET SONUÇ RAPORU

1. SORUŞTURMAYA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER

1.1. Kapsam

Bu rapor, İthalatta Korunma Önlemleri Hakkında Mevzuat (Mevzuat) çerçevesinde yürütülen uzatma soruşturması sonucunda ulaşılan tespitleri içermektedir.

1.2. Soruşturmanın Başlatılması

Belirli elektrikli aletler ithalatında 1/10/2008 tarihli ve  2008/14237 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla uygulanmakta olan korunma önlemine yönelik uzatma soruşturması, yerli üreticiler adına Küçük Ev Aletleri Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (KESİD) tarafından yapılan başvuruya istinaden, 12/10/2011 tarihli ve 28082 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2011/11) ile başlatılmıştır.

1.3. Soruşturma Konusu Eşya

Soruşturma konusu eşyaya ait gümrük tarife istatistik pozisyonları ve tanımları aşağıda verilmektedir.

* 8516.31.90.00.00 Diğerleri (Saç kurutma) olan ürünün 2011 Gümrük Tarife Cetvelinde pozisyonu değişmiş ve 8516.31.00.00.19 olmuştur.

1.4. Yerli Üreticiler

Soruşturma kapsamında yerli üreticilere ilişkin göstergeler değerlendirilirken Türkiye toplam üretiminin % 90’ından fazlasını gerçekleştiren 8 yerli üretici firmaya ait bilgiler kullanılmıştır. Söz konusu yerli üreticiler, Mevzuat çerçevesinde yerli üretimi temsil niteliğini haiz bulunmaktadır.

1.5. İlgili Tarafların Bilgilendirilmesi ve Dinlenmesi

Soruşturma konusu eşyanın yerli üreticileri, ithalatçıları ve ihracatçıları ile yabancı ülke temsilciliklerine ve diğer ilgili taraflara görüşlerini göndermeleri ve sözlü dinlenme taleplerini iletmeleri için yeterli süre tanınmıştır. İlgili taraf başvuru formları ve bilgi formları Ekonomi Bakanlığı internet sayfasında yayımlanarak duyurulmuştur. Soruşturmaya ilgili taraf olarak iştirak etmek isteyenlerin başvuruları kabul edilmiş ve söz konusu tarafların görüşlerinin dinlenebilmesini teminen, 22/11/2011 tarihinde tarafları dinleme toplantısı yapılmıştır. Gerek bu toplantı öncesinde gerekse toplantıdan sonra Bakanlığa yazılı olarak iletilen bilgi formları ve ilgili taraf görüşleri, soruşturma kapsamında değerlendirilmiştir.

1.6. Yerinde İnceleme

Soruşturma sırasında, Bakanlığımıza verilmiş olan bilgilerin yerinde incelenmesi ve önlemin etkileriyle devamına gerek olup olmadığı hususlarının değerlendirilmesi amacıyla, 01-02/12/2011 tarihlerinde İstanbul’da yerleşik elektrikli ev aletleri üreticilerinin tesislerinde yerinde inceleme yapılmıştır.

1.7. Sonuçların Değerlendirilmesi

Soruşturma sonucunda elde edilen bilgiler ve değerlendirmeleri içeren soruşturma raporu İthalatta Korunma Önlemlerini Değerlendirme Kurulunun 12/4/2012 tarihli toplantısında değerlendirilmiştir.

2. SORUŞTURMA KONUSU EŞYANIN İTHALATI İLE İLGİLİ BİLGİLER

2.1. Genel İthalat

Grup A1*

*8509.80.00.00.11 GTİP’i altında yer alan et kıyma makinalarının ithalat rakamları kg olarak, A1 grubu altında yer alan diğer eşyaların ithalat rakamları adet olarak hesaplandığından ön incelemede bu ürün A1 grubuna dahil edilmemiş, A1.1 grubu olarak yer almıştır. Ancak soruşturma sırasında sektörden alınan bilgiler çerçevesinde kg olan ithalat değeri adete dönüştürülmüş ve A1 grubu içine dahil edilmiştir.

A1 grubundaki ürünlerin ithalatı 2008 yılından sonra düşmüş ve 2009 yılında en düşük seviyeye ulaşmıştır. Sonraki yıllarda ise tekrar yükselişe geçmiştir. İthalat artışı 2010 yılında % 31, 2011 yılında ise % 25 olmuştur. İthalatın yerli üretime oranı 2009 yılında düşüş göstererek % 32’ye inmiştir. Bu oran 2010 yılında % 25, 2011 yılında ise % 34 seviyesinde gerçekleşmiştir. İncelenen dönem içerisinde ithalatın piyasa payında azalma görülmüştür. Ancak 2011 yılında ithalat artışına bağlı olarak ithalatın piyasa payı artmıştır.

Grup A2

İthalat önlem alındıktan sonra azalmıştır. İthalatın yerli üretime oranı 2009 yılında % 81’e düşmüştür. Sonraki iki yılda ise % 51 ve % 31 olarak gerçekleşmiştir. İncelenen dönem içerisinde ithalatın piyasa payı 2008 yılından sonra düşmüştür.

Grup B

Grup B ithalatının, 2008 yılından sonra büyük oranda azaldığı görülmektedir. Ancak 2010 yılında % 56, 2011 yılında ise % 20 artmıştır. Bunun yanı sıra, 2009 yılında ithalatın yerli üretime oranının azaldığı ve ithalatın piyasa payının da söz konusu dönemde düşmüş olduğu görülmektedir. Ancak 2011 yılında ithalatın piyasa payı ithalat artışına bağlı olarak tekrar artmıştır.

Grup C

Grup C’ye ait ithalat rakamları önlem alındıktan sonra azalmış ancak sonraki yıllarda ciddi oranda artmıştır. 2010 yılında % 56, 2011 yılında ise % 48 ithalat artışı görülmüştür. 2009 yılında ithalatın yerli üretime oranı ve ithalatın piyasa payı düşüş göstermiştir ancak bu düşüş 2011 yılında son bulmuş ve tekrar yükselişe geçmiştir.

2.2. Ülkeler İtibariyle İthalat

Ülkeler itibariyle ithalat istatistikleri EK II’de verilmektedir.

3. YERLİ ÜRETİCİLERE İLİŞKİN GÖSTERGELER

Bu bölümde, soruşturma sürecinde yerli üretimi temsil eden 8 firmanın ekonomik göstergeleri kullanılmıştır. Sektörde bulunan 2 firma, 2011 yılında yapılan başvuruda yer almakta ancak 2007 yılında yapılmış başvuruda yer almamaktadır. Başka 2 firma ise 2007 yılı başvurusunda yer alırken 2011 yılı başvurusunda yer almamıştır.

Bunun dışında, 2011 yılında yapılan başvuruda bazı firmaların belli ürün gruplarına ilişkin verileri soruşturma esnasında elde edilmiş, soruşturma açılışında yer almamıştır.

*8509.80.00.00.11 GTİP’i altında yer alan et kıyma makinalarının ithalat rakamları kg olarak, A1 grubu altında yer alan diğer eşyaların ithalat rakamları adet olarak hesaplandığından ön incelemede bu ürün A1 grubuna dahil edilmemiş, A1.1 grubu olarak yer almıştır. Ancak soruşturma sırasında sektörden alınan bilgiler çerçevesinde kg olan ithalat değeri adete dönüştürülmüş ve A1 grubu içine dahil edilmiştir.

Grup A1’in yurt içi tüketimi 2009 yılındaki azalmadan sonra yükselişe geçmiş ancak 2008 seviyesine ulaşmamıştır. Tüketim 2011 yılında önceki yıla göre % 1 oranında azalmıştır.

Soruşturma dosyasında yer alan bilgilere göre Grup A1’in üretim kapasitesi 2008 yılından itibaren 3 milyon adedin üzerine çıkmış, 2011 yılında ise 5 milyon adede yaklaşmıştır. Kapasite kullanım oranları 2010 yılında artmış olmasına rağmen 2011 yılında tekrar % 50’nin altına düşmüştür.

Grup A1 üretiminde 2010 yılında önceki yıla göre % 66 artış gerçekleşmiştir. Ancak üretimde 2011 yılında 2010 yılına göre % 9 oranında azalış görülmüştür.

Soruşturma dosyasında yer alan bilgilere göre, Grup A1’in yurt içi satışları incelenen dönemde artmıştır; ancak 2011 yılında önceki yılın % 13 altında gerçekleşmiştir.

Yerli üreticilerin stokları 2009 yılı sonrasında büyük oranda artmış, 2011 yılında ise düşüşe geçmiştir.

Grup A1 istihdamı, 2010 yılında en yüksek seviyesine ulaşmış; ancak 2011 yılı istihdamında ise önceki yıla göre % 2 oranında azalış olmuştur.

Grup A1 üretiminde işgücü verimliliğinin 2008 yılından itibaren artışa geçtiği ve 2010 yılında en yüksek seviyeye ulaştığı görülmektedir. Ancak verimlilikte 2011 yılında azalma görülmüştür.

Grup A1’in satışlarındaki karlılığın ancak 2010 yılından sonra pozitif değer aldığı; ancak 2010 ve 2011 yıllarında yine de oldukça düşük seviyelerde kaldığı görülmektedir.

Sonuç olarak, yerli üretimin ekonomik göstergelerinde iyileşmelerin yaşandığı ancak 2011 yılında, ithalat artışına bağlı olarak, bozulmaların başladığı görülmüştür.

Grup A2’nin yurt içi tüketimi 2009 yılında azalmıştır. Aynı yıldan sonra ise tüketim seviyesi artmış olmasına rağmen 2008 öncesi döneme oranla oldukça düşük kalmıştır. 2011 yılında ise önceki yıla göre % 23 artış görülmüştür.

Söz konusu grubun üretim kapasitesi 2011 yılına kadar 1.030.000 adet olarak sabitlenmiştir, 2011 yılında ise artmıştır. Kapasite kullanım oranı incelenen dönemde artmıştır.

Grup A2 üretimi, incelenen dönem boyunca artmıştır.

Grup A2’nin yurt içi satışları da üretime paralel bir seyir göstermiştir.  

Yerli üreticilerin stokları 2009 yılındaki azalıştan sonra tekrar artışa geçmiştir.

Grup A2 istihdamında incelenen dönem boyunca artış olmuştur.

Grup A2 üretiminde işgücü verimliliğinin incelenen dönem boyunca dalgalandığı görülmektedir. Verimlilik 2011 yılında en yüksek seviyeye ulaşmıştır.

Grup A2’nin 2009 yılında bir miktar azalan karlılık oranı 2011 yılında tekrar artarak 2008 yılı seviyesine yükselmiştir.

Sonuç olarak, yerli üretimin ekonomik göstergelerinde iyileşmeler gözlense de stok seviyesi önlem uygulanan dönemde artmıştır.

Grup B’ye ait tüketimde 2009 yılında düşüş yaşanmıştır. 2010 yılında yurtiçi satışlarla ithalatın birlikte artması tüketimin de artmasına neden olmuştur, bu artış 2011 yılında da devam etmiştir.

Söz konusu grubun üretim kapasitesi iki yüz bin adette sabitlenmiştir. Kapasite kullanım oranı 2010 yılında en yüksek noktaya ulaşmış ve % 85 seviyesinde gerçekleşmiştir. Ancak 2011 yılında tekrar düşüşe geçmiştir.

Grup B üretimi, 2010 yılında bir sıçrama göstererek incelenen dönem boyunca gözlenen en yüksek seviyeye ulaşmıştır ancak üretimde 2011 yılında % 38 oranında gerileme görülmüştür.

Grup B’nin yurt içi satışları incelenen dönemde üretimde görülen seyir paralelinde bir gelişme göstermiştir.  2011 yılı satışları 2010 yılının % 35 oranında gerisinde kalmıştır.

Yerli üreticilerin stokları 2010 yılında azalmış olmasına rağmen 2011 yılında tekrar artışa geçmiştir.

Grup B istihdamı 2010 yılına kadar aynı seviyede seyretmiş, 2011 yılında ise 2010 yılının % 9 gerisinde kalmıştır.

Grup B üretiminde işgücü verimliliğinin 2008 yılından sonra arttığı, ancak 2011 yılında en düşük seviyesine ulaştığı gözlenmektedir.

Grup B’nin satışlarındaki karlılığın incelenen dönemde 2010 yılına kadar azalma eğilimi göstererek 2009 yılında negatif değer aldığı görülmektedir. 2010 yılına gelindiğinde ise karlılık artmış ancak 2011 yılında tekrar azalmıştır.

Sonuç olarak, önlem uygulanan dönemde ithal ürünlerin pazarda hâkim konumları devam etmiştir. Aynı zamanda, yerli üretimin ekonomik göstergelerinde önlemden sonra düzelme görülmüş ancak bu düzelme 2011 yılında bozulmuştur.

Grup C’nin tüketimi 2009 yılında dip seviyesine ulaşmıştır. Bu yıldan itibaren ise tüketim artmıştır.

Söz konusu grubun üretim kapasitesi 2008 yılından sonra artmıştır. Kapasite kullanım oranı 2008 yılında en düşük seviyesindeyken 2009 yılında artışa geçerek 2010 ve 2011 yıllarında % 39 oranına yükselmiştir.

Grup C’nin üretimi 2008 yılından itibaren sürekli olarak artmıştır. 2011 yılına gelindiğinde ise incelenen dönem boyunca en yüksek seviyede gerçekleşerek önceki yıla göre % 19 oranında artmıştır.

Grup C’nin yurt içi satışları 2009 yılında üretimle de paralel olarak yükselişe geçmiş, 2011 yılında ise en yüksek seviyeye ulaşmıştır.

Yerli üreticilerin stokları 2008 yılından itibaren artmış ve 2011 yılında en yüksek seviyesine ulaşmıştır.

Grup C istihdamı 2008 yılından itibaren artmış ve 2011 yılında en yüksek seviyesine ulaşmıştır.

Grup C üretiminde işgücü verimliliğinin 2008 yılından itibaren arttığı ve 2011 yılında en yüksek seviyeye ulaştığı görülmektedir.

Grup C’nin satışlarındaki karlılığın, 2008 yılında negatif değer aldığı görülmektedir. Sonraki sene ise bu oran artmış ve son iki sene aynı seviyede kalmıştır.

Sonuç olarak, önlem uygulanan dönemde yerli üretim göstergelerinde iyileşmeler görülmüştür. Ancak bu dönemde stoklarda artışlar gözlenmiştir. Söz konusu ürün grubu için ithalat artış göstermiş ve aynı zamanda ithalatın piyasa payı azalmakla beraber yüksek seviyelerde kalmıştır.

Yerli Üreticilerce Alınan Uyum Önlemleri

Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Korunma Önlemleri Anlaşması ve İthalatta Korunma Önlemleri Mevzuatı çerçevesinde bir korunma önleminin süresinin uzatılabilmesi, ancak korunma tedbirinin ciddi zararı önlemek veya gidermek için gerekli olmaya devam ettiğinin ve yerli üreticilerin piyasa koşullarına uyum sağlamakta olduğunu gösteren kanıtların bir soruşturma süreci ile tespit edilebilmesi halinde mümkün olabilmektedir.

Bu bağlamda, gerek yerli üreticiler ve başvuruyu koordine eden meslek kuruluşundan alınan bilgiler, gerekse soruşturma sırasında yapılan yerinde incelemelerde varılan tespitler, korunma önleminin uygulanmaya başladığı 2008 yılı sonrasında yerli sanayi dalına ilişkin aşağıdaki gelişmeleri ortaya koymaktadır:

- Sektörde modernizasyon ve ürün çeşitliliğini arttırmak çerçevesinde, makine ve yeni ürün yatırımları yapılmıştır.

- Bazı firmalar yeni üretim tesisi inşaatına başlamış, mevcut tesislerde ise verimlilik revizyonları yapılmıştır.

- Türkiye’nin önde gelen endüstriyel tasarımcıları ile çalışılmış, TÜBİTAK ile enerji verimliliği projeleri gerçekleştirilmiştir.

- Fonksiyonel ürünler üretmek amacıyla tasarım faaliyetlerine öncelik verilmiş, marka tutundurma konusundaki yatırımlar arttırılmıştır.

- “Local for local” uygulaması kapsamında bazı firmalar kapılarını çok uluslu firmalara açmışlar ve onların markaları için üretim yapmaya başlamışlardır.

- Daha önce ithalat yapan bazı firmalar üretim tesisleri kurarak yerli üretici sıfatını kazanmışlardır.

1. İLGİLİ TARAFLARCA ÖNE SÜRÜLEN HUSUSLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bazı ithalatçı firmalar kaliteli, yüksek performanslı ve özellikli ürünlerin yerli sanayi için ciddi zarar ve tehdit oluşturmadığını ifade etmişlerdir. Bu ürünlere ek mali yükümlülük getirilmesinin yalnızca tüketici fiyatlarını arttıracağını ve sonuçta enflasyonun yükseleceğini belirtmişlerdir. Ancak önlemin uzatılmasına karar verilmesi halinde uygulanacak olan eşik değerler neticesinde bu tip özellikli ürünler ek mali yükümlülük dışında kalacağından tüketicilere ilave bir yük gelmeyecektir.

İthalatçı firmaların ikinci bir iddiası ise yerli üreticilerin ürün ve üretim kalitesine odaklanmadığı, bu nedenle gerekli yatırımı yapmadığı ve tüketici beklentilerini karşılayacak ürünler üretmediği sürece korunma önleminin uzun vadeli bir çözüm olmayacağıdır. Ancak, gerek yerinde incelemeler gerekse sektörle yapılan toplantılar neticesinde sektörün özellikle Ar-Ge, inovasyon ve tasarım yatırımlarını büyük ölçüde arttırdığı, dünyaca ünlü markalara kendi tasarımlarını kabul ettirdikleri bilgisi alınmıştır.

İthalatçılardan gelen bir diğer iddia ise tüketicinin kaliteli ürün arayışına yerli üreticilerin cevap verememesi ve ithalat artışının bu nedenle engellenememesidir. Ancak, ithalat rakamları bu iddiayı doğrulayıcı bir duruma işaret etmemektedir.

2. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ

Belirli elektrikli aletler ithalatında korunma önleminin yürürlüğe girmesi ile birlikte azalan ithalat miktarı A2 grubu dışında son yıllarda tekrar yükselişe geçmiştir.  Diğer yandan yerli üreticilerden sağlanan bilgilerin incelenmesinden, yerli üreticilere ait ekonomik göstergelerin büyük kısmında düzelme bulunduğu gözlenmektedir. Korunma önleminin ardından üretim, yurtiçi satışlar, kapasite ve istihdam artmıştır. Ancak son dönem verileri incelendiğinde genel itibariyle, yerli üretimin ekonomik göstergelerindeki bozulma ile ithalattaki artış trendlerinin uyumu, soruşturma konusu eşyaya uygulanan korunma önleminin kaldırılması ile birlikte tekrar bir ithalat artışının meydana geleceği ve yerli üreticiler üzerinde üç yıl süresince uygulanan önlemin ciddi zararı gidermek veya önlemek için yeterli olmayacağı sonucunu ortaya çıkarmaktadır. A2 grubunda bir ithalat artışı olmamakla birlikte önlemin uzatılmaması durumunda bu üründe de ithalat artışının yaşanacağının kuvvetle muhtemel olduğu değerlendirilmektedir.

Korunma önleminin uygulamaya konulduğu süreçte verimliliği yüksek işletmeler piyasada faaliyetlerine devam etmişler, bu arada yeni üretici firmalar sektöre girmişlerdir. Sektörde yıllardan beri faaliyet gösteren bazı üreticiler kapasite ve/veya üretim artışı ile birlikte ölçek ekonomisini yakalama yolunda bir gelişim göstermiş, bu şekilde üretim maliyetlerini düşürebilmişler ve ithal fiyatları ile rekabet eder düzeye ulaşmışlardır.

Kapasite kullanım oranlarının artışı, ölçek ekonomisi ve üretim yapısında tüketici tercihleri yönünde dönüşüm yaşanması, yerli üretim verimliliğini artırarak sektörün rekabet koşullarına intibak etmekte olduğu yönünde işaretler ortaya koymaktadır.

Diğer yandan ithal ürünlerin iç piyasadaki ortalama yaklaşık % 50 payını halen muhafaza ediyor olması ve söz konusu ürünlerin tasarım ve inovasyon yönündeki sektörel dönüşümün gerek yatırım-imalat gerekse AR-GE ve marka tutundurma bakımından belli bir süreye ihtiyaç duyması ve ayrıca yerli üreticilerin ekonomik göstergelerindeki iyileşmelerin korunma önlemiyle doğrudan ilişkili olması, korunma önleminin kaldırılması halinde yerli üreticilerin ekonomik göstergelerinin ciddi anlamda bozulacağı nedenleriyle mevcut korunma önleminin, bu aşamada, 2 yıl süreyle daha devamının gerekli olduğu değerlendirilmektedir.