Türk Dili Konuşan Ülkeler Gümrük İdaresi Başkanları Toplantısı’, 5 Ekim 2012 tarihinde Nahçivan’da gerçekleştirilecek. İlki düzenlenecek olan toplantıya, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Müsteşarı Ziya Altunyaldız başkanlığındaki heyet katılacak.

Alınan bilgilere göre, dört resmi üye Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan’dan oluşan ‘Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi’ne (Türk Konseyi) Türkmenistan ve Özbekistan ise katılımcı ülke sıfatıyla dahil olacak. Mevcut durumda Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi’nin kurucu dört üyesinin toplam GSYİH’lerinin 1,3 trilyon dolara yaklaştığı öğrenilirken, toplam nüfuslarının 103 milyonu aştığı ve toplam yüzölçümlerinin ise 3,7 milyon kilometrekareye ulaştığı kaydedildi. Bu bilgiler ışığında işbirliği imkanlarının ciddi bir potansiyele ulaşacağının da beklendiği kaydedildi.

İlk defa gerçekleştirilecek olan ‘Gümrük İdaresi Başkanları Toplantısı’nda, ülkeler arasındaki kültürel, sosyal ve ekonomik bağların altı çizilerek, ülkelerin sosyal ve ekonomik işbirliğinin ve ticaret kapasitelerini arttırmalarına yarar sağlayacak girişimlerde bulunulmasının öneminin vurgulanacağı ifade edildi. Bu toplantıyla gümrük alanında karşılıklı yarar sağlayacak konuların geliştirilmesi ve daha da güçlendirilmesine yönelik çalışmaların yapılmasının öngörüldüğü bildirildi. Türkçe konuşan ülkeler gümrük idarelerinin başkanlarının bir araya gelmesi düşüncesinin ilk olarak Gümrük Bakanlığı tarafından Müsteşar Altunyaldız’ın 2012 yılı Nisan ayında Azerbaycan Gümrük İdaresi Başkanı Aydin Aliyev ile gerçekleştirdiği ikili toplantıda gündeme getirildiği kaydedilirken, ilk toplantının Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nde ve Azerbaycan’ın ev sahipliğinde yapılmasının yine bu toplantıda kararlaştırıldığı öğrenildi.

İlki gerçekleşecek olan toplantı öncesinde heyetler ve katılımcı ülkeler arasında yoğun ön çalışma ve hazırlıkların gerçekleştiği kaydedildi. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı projelerinden İpek Yolu Girişimi ve Kervansaray Projesi, ticaretin ve sınır geçişlerinin kolaylaştırılması gibi konuların toplantı gündeminde ele alınması ve Türkiye’nin öncü olduğu bu projelere katılımcı ülkeler tarafından destek sağlanması suretiyle potansiyel işbirliğinin geliştirilmesinin beklendiği ifade edildi. Ayrıca, gümrük idareleri arasında kaçakçılıkla mücadelede ortak eylem ve operasyonlara gidilmesi, idarelerin birbirlerine en iyi oldukları alanlarda teknik destek sağlaması, personel eğitimi ile bilgi ve deneyim paylaşması gibi uzun dönemde tüm taraflara fayda sağlayacak işbirliğinin temelinin tesisinin de bu toplantıyla hedeflendiği öğrenildi. 5 Ekim’de Nahçıvan’da ilki yapılacak Gümrük İdareleri Başkanları Toplantısı'na süreklilik kazandırılması suretiyle Türk dili konuşan ülkelerin gümrük idareleri arasında daha yoğun işbirliğine gidilmesinin hedeflendiği, en üst düzey karar alıcıların düzenli olarak bir araya gelmesi suretiyle önem arz eden konuların daha çabuk, karşılıklı yazışmalarla geçen uzun süreçlere takılmaksızın etkin müdahalelerle sonuca kavuşmasının öngörüldüğü kaydedildi.

Toplantıda, 2009 yılında Nahçıvan Anlaşması ile kurulmuş olan ve sekretaryası İstanbul’da bulunan Türk Konseyi ile kurulacak olan ilişkinin niteliği konusunda da ön karar oluşmasının beklendiği vurgulandı. Toplantı sonucunda kabul edilecek deklarasyon ile de katılımcı ülke gümrük idarelerinin geleceğe dönük işbirliğine yönelik irade beyanlarını somut şekilde ortaya koyacakları öğrenildi.

(PS-CC-Y)