Bilindiği gibi, söz konusu Tebliğ kapsamı ürünlerin standart denetimleri Bakanlığımız sorumluluğunda olup, Türk Standartları Enstitüsü (TSE) eliyle yapılmaktadır.Önceki yıllarda da uygulama da olan bu Tebliğ, 15 Şubat 2013 tarihinden itibaren TAREKS üzerinden elektronik ortama taşınmıştır. Bu kapsamda, daha önce sadece kapsam dışı olup olmadığının belirlenmesi teknik analiz gerektiren ürünler gümrük idarelerince TSE denetimine yönlendirmekte iken,i 2013 yılı Tebliğinin yürürlüğe girmesiyle birlikte kapsam dışı olarak sonuçlandırılması teknik analiz gerektiren veya gerektirmeyen kapsam dışı beyan edilen tüm ürünler gümrük idarelerince TAREKS’e yönlendirilmeye başlanmıştır.Esasen 2013 yılı Tebliği ile uygulamada denetimlerin uygulama mantığında bir değişiklik yapılmamıştır.

Kapsam dışı uygulamasına yönelik olarak, 2013/1 sayılı Tebliğin “Amaç ve Kapsam” başlıklı 1 inci maddesinin birinci fıkrasında, Tebliğin EK-1 ‘nde standardı belirtilen ürünlerin ithalatta ilgili standartlara veya teknik mevzuata uygunluğunun denetlenmesine ilişkin usul ve esasların düzenlenmesinin amaçlandığı belirtilmektedir. Bu meyanda, bahse konu ekte yer alan standartlar kapsamında bulunmayan ürünlerin 2013/1 sayılı Tebliğ çerçevesinde ithalat denetimine tabi tutulmaması amaçlanmaktadır.

“TAREKS ve firma tanımlaması” başlıklı 4 üncü maddenin birinci fıkrası ise, “EK-1 ‘de standardı belirtilen ürünlerin ithalat denetimleriyle ilgili tüm işlemler TAREKS üzerinden ve risk analizine göre yapılır” hükmünü amirdir.Bu itibarla, EK-1’de belirtilen standartlar kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmayan ürünlere ilişkin işlemlerin TAREKS üzerinden yapılamayacağı dolayısıyla TAREKS’e konu olmayacağı ve risk analizine tabi tutulmayacağı belirtilmektedir.

Buna ek olarak, 7nci maddenin birinci fıkrasında ifade olunan “Kapsam dışı olarak beyan edilen ürünlerin fiili denetime yönlendirilip yönlendirilemeyeceği TAREKS aracılığıyla yapılacak risk analizine göre tespit edilir” hükmü ile; standart kapsamında olup olmadığı fiili denetim sonucu belirlenmesi gereken ürünlerin gümrük idareleri

tarafından TAREKS ‘TE kapsam dışı olarak beyan edilmesi durumunda yapılacak uygulama” kastedilmektedir.

Bu itibarla, Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca geçmiş yıllardaki uygulamalara paralel olarak ;Tebliğin EK-1 ‘inde yer alan standartlar kapsamında olmadığı açıkça belli olan ürünlerin TAREKS’e yönlendirilmemesi , yalnızca GTİP itibariyle ayrıştırılması mümkün olmayan ve aynı zamanda standart kapsamında olup olmadığının saptanması teknik bir analiz gerektiren ürünlerinTAREKS ‘e yönlendirilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, söz konusu ürünlerin bazı Gümrük İdarelerince TAREKS’e yönlendirilmesi nedeniyle ithalatçılar tarafından yaşanılan mağduriyetin giderilmesi teminen sisteme eklenen uygulama çerçevesinde anılan Tebliğ ekindeki listede GTİP olarak yer alan ancak bahse konu GTİP’lerin karşısında belirtilen standartlar ile ilgisi olamayan ürünler için TAREKS üzerinden “kapsam dışı” muafiyetinin seçilmesi, başvurunun imzalanması aşamasında ise “ithal edilen ürünün tebliğ eki listede belirtilen standartla ilgisi var mı” sorusuna “hayır” şeklinde cevap verilmesi gerekmektedir. TAREKS referans numarası bahse konu işlemleri müteakip doğrudan oluşturulmakta olup, ilgili Tebliğlerde değişiklik yapılması söz konusu değildir.

Öte yandan, fuar amaçlı ve tamir edilmek amaçlı geçici olarak ihraç edilen eşyalar da dahil olmak üzere, geçici ihraç amacıyla yurt dışına çıkarılan ürünlerin yeniden serbest dolaşıma girişinde yürütülecek uygulamaya ilişkin olarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığına iletilen yazının bir örneği ekte sunulmaktadır.

Bilgilerini ve gereğini rica ederim.

H.Mehmet SÖNMEZ

Bakan a.

Genel Müdür